آشنایی با نوع گاز مبرد در کولر گازی، ویژگیها، تفاوتها، مزایا و معایب هر نوع گاز. در این مقاله با انواع گازهای رایج در سیستمهای تهویه مطبوع و تأثیر آنها بر عملکرد دستگاه آشنا شوید.
-
گاز R22
گاز R22 یکی از گازهای قدیمی و رایج در کولرهای گازی نسلهای پیشین بود. این گاز به دلیل ویژگیهایی مانند خنککنندگی مناسب، در گذشته کاربرد زیادی داشت. اما امروزه به دلیل تأثیرات منفی آن بر لایه اوزون، استفاده از آن در بسیاری از کشورها ممنوع یا محدود شده است.
R22 هنوز در برخی دستگاههای قدیمی مورد استفاده قرار میگیرد و در صورت نیاز به شارژ، قیمت آن بهدلیل کاهش تولید بالا رفته است. در هنگام سرویس چنین کولرهایی، تعمیرکار باید حتماً مهارت کافی در استفاده از این نوع گاز را داشته باشد.
از نظر فنی، R22 دارای فشار و دمای تبخیر خاصی است که باعث عملکرد قابل قبولی در سیستمهای تهویه مطبوع میشود. اما مصرف انرژی آن نسبت به گازهای جدیدتر بیشتر است.
در نتیجه، در صورت نیاز به تعویض کولر، بهتر است به سمت مدلهایی با گازهای سازگار با محیط زیست حرکت کرد. -
گاز R410A
R410A نسل جدیدی از گازهای مبرد است که جایگزین مناسبی برای R22 به حساب میآید. این گاز ترکیبی از دو گاز مختلف است که عملکرد بالاتری در انتقال حرارت دارد.
یکی از ویژگیهای مهم این گاز، سازگاری بیشتر با محیط زیست است، چرا که اثر مخرب بر لایه اوزون ندارد. همین ویژگی باعث شده استفاده از آن در بسیاری از کشورهای توسعهیافته الزامی شود.
کولرهایی که از R410A استفاده میکنند معمولاً راندمان انرژی بالاتری دارند و سرمای بیشتری در مدت زمان کوتاهتری تولید میکنند.
با وجود مزایای فراوان، این گاز نیازمند تجهیزات خاص برای شارژ و سرویس است، زیرا فشار عملکردی آن بالاتر از R22 میباشد. -
گاز R32
R32 نسل پیشرفتهتری از گازهای مبرد است که در کولرهای گازی مدرن بهکار میرود. این گاز دارای راندمان انرژی بسیار بالاتری نسبت به گازهای قبلی است و آلودگی کمتری برای محیط زیست دارد.
R32 به دلیل دارا بودن ضریب انتقال حرارت بالا، میتواند با مقدار کمتری از گاز، سرمای مشابهی تولید کند. این مسئله در کاهش مصرف گاز و هزینههای نگهداری موثر است.
از نظر ایمنی، R32 کمی قابل اشتعال است و به همین دلیل باید با احتیاط و توسط تکنسینهای مجرب شارژ شود.
در سالهای اخیر، بسیاری از برندهای معتبر تولید کولر گازی به سمت استفاده از این گاز حرکت کردهاند و آن را به استاندارد جدیدی در این صنعت تبدیل کردهاند. -
تفاوت بین گازهای مبرد
تفاوت اصلی بین گازهای مبرد در میزان خنککنندگی، سازگاری با محیط زیست، فشار کاری و مصرف انرژی آنهاست. R22 گرچه رایج بود، اما آسیبزا برای محیط زیست است.
در مقابل، گازهایی مثل R410A و R32 با کاهش اثرات گلخانهای و افزایش بازدهی انرژی، جایگزینهای مناسبی برای نسل قدیم محسوب میشوند.
از نظر فنی، هر گاز نیازمند تجهیزات خاصی برای نصب و سرویس است، و نمیتوان هر کولری را به هر نوع گازی شارژ کرد.
در انتخاب کولر گازی یا هنگام تعمیر آن، آشنایی با این تفاوتها کمک زیادی به تصمیمگیری صحیح میکند. -
میزان مصرف انرژی
نوع گاز مبرد در کولر گازی نقش مستقیمی در مصرف انرژی دارد. گازهایی مانند R32 به دلیل راندمان بالاتر، باعث مصرف کمتر برق میشوند.
در سیستمهایی که با R22 کار میکنند، معمولاً مصرف انرژی بیشتر است، چرا که راندمان تبخیر گاز پایینتر است و کمپرسور باید بیشتر کار کند.
گازهای جدیدتر طراحی شدهاند تا با همان میزان انرژی، سرمای بیشتری تولید کنند. این موضوع در کاهش هزینههای قبض برق موثر است.
بنابراین در هنگام خرید کولر گازی، باید به برچسب انرژی و نوع گاز مبرد دقت زیادی کرد. -
سازگاری با محیط زیست
یکی از مسائل مهم در انتخاب نوع گاز مبرد، تأثیر آن بر محیط زیست است. گازهایی مانند R22 به دلیل دارا بودن کلر، به لایه اوزون آسیب میزنند.
در مقابل، گازهایی مثل R410A و به ویژه R32 طراحی شدهاند تا کمترین تأثیر را بر تغییرات اقلیمی داشته باشند.
گاز R32 دارای GWP (پتانسیل گرمایش جهانی) پایینتری نسبت به R410A است و گزینهای آیندهنگرانه محسوب میشود.
با توجه به قوانین زیستمحیطی جدید، استفاده از گازهای سازگار با طبیعت در حال تبدیل شدن به یک الزام جهانی است. -
هزینه شارژ گاز کولر گازی
هزینه شارژ کولر گازی بستگی مستقیم به نوع گاز مبرد دارد. گازهای قدیمی مانند R22 بهدلیل کمبود در بازار، قیمت بالاتری دارند.
گازهای جدیدتر مانند R410A و R32 در دسترستر هستند و هزینه شارژ آنها نسبتاً معقولتر است، بهویژه در کولرهای جدید.
تکنولوژی مورد استفاده برای شارژ هر نوع گاز نیز در قیمت مؤثر است؛ چرا که برخی نیاز به ابزارهای دقیق و خاص دارند.
در مجموع، برای کاهش هزینههای نگهداری، انتخاب کولری با گاز متداول و در دسترس توصیه میشود. -
ایمنی استفاده از گاز مبرد
گازهای مبرد ممکن است در شرایط خاص خطرناک باشند. بهخصوص گاز R32 که قابلیت اشتعال دارد و نیاز به دقت بیشتری دارد.
گاز R410A ایمنتر است و در صورت نشت نیز خطری جدی برای افراد ایجاد نمیکند. البته همه گازها باید در سیستم بسته نگهداری شوند.
در هنگام سرویس کولر گازی، رعایت نکات ایمنی و استفاده از تجهیزات مناسب، از نشت یا انفجار احتمالی جلوگیری میکند.
تکنسینهای مجرب آموزش دیدهاند تا گازهای مختلف را با روشهای خاص و ایمن شارژ یا تخلیه کنند. -
عمر مفید گاز مبرد
گاز مبرد اگر در یک سیستم سالم و بدون نشتی قرار داشته باشد، معمولاً برای چندین سال بدون نیاز به شارژ باقی میماند.
با این حال، در صورت نشتی، کیفیت عملکرد کولر کاهش مییابد و نیاز به شارژ مجدد پیدا میکند.
نوع گاز نیز در این موضوع مؤثر است؛ گازهایی مانند R32 معمولاً پایدارتر و کمنشتیتر هستند.
برای افزایش عمر گاز مبرد، سرویسهای دورهای و بررسی سلامت لولهها و اتصالات توصیه میشود. -
نقش گاز مبرد در سرمایش
گاز مبرد نقش کلیدی در فرآیند سرمایش کولر گازی دارد. این گاز از طریق تبخیر در اواپراتور، گرمای محیط را جذب کرده و باعث خنک شدن فضا میشود.
با انتخاب گاز مناسب، این فرآیند بهینهتر انجام میشود و راندمان سیستم افزایش مییابد.
گازهایی با ظرفیت گرمایی بالا مانند R32 میتوانند با حجم کمتر، سرمای بیشتری تولید کنند.
در واقع بدون گاز مبرد، عملکرد کولر گازی عملاً غیرممکن خواهد بود.